Algemene toelichting gebruik van PBM en in het bijzonder mondmaskers

Sinds januari 2020 worden wij, door de uitbraak van de pandemie,  geconfronteerd met een situatie die nieuw en anders is. Van iedereen in onze samenleving wordt een ander aangepast voorgeschreven gedrag en strengere hygiëne vereist totdat er een vaccin beschikbaar is. De voorgeschreven extra hygiëne maatregelen en 1.5 meter afstand gelden zowel privé als in de werkomgeving.

Voorlichting en instructie blijft een continu proces omdat er in de tijd steeds nieuwe inzichten beschikbaar komen.  

Uit de praktijk blijkt dat de beschikbaarheid en een correct gebruik van de juiste persoonlijk beschermingsmiddelen (PBM) zeer cruciaal onderdeel vormen in de aanpak van het COVID 19 virus. Vanaf het begin is een discussie gaande op welke wijze PBM correct kunnen worden ingezet om een adequate bescherming te kunnen bieden. Verder is enige twijfel ontstaan over het belang en de effecten om mondmaskers te dragen. Beschikbaarheid en misverstanden in deze discussie hebben er uiteindelijk toe geleid dat niet medische mondmaskers per 01 juni 2020 in het openbaar vervoer verplicht gedragen moeten worden. Binnen de industrie wordt het juiste type mondmasker bepaald op basis van de risico’s in het werk.

Volgens het RIVM bieden type mondmaskers FFP2 voldoende adequate bescherming in dit geval tegen het corona-virus. Het type FFP2 mondmaskers is gekozen omdat dit masker bescherming biedt tegen op water en olie gebaseerde aerosolen en door de lucht verspreide biologische agentia zoals pollen en bacteriën. Het zijn de kleine microscopisch deeltjes (aerosolen) die het risico vormen op een besmetting omdat deze kleine druppeldeeltjes vocht lichter zijn, langer in de lucht blijven en zo de kans op verdere verspreiding mogelijk maken.

WAT WETEN WE UIT DE PRAKTIJK?

Uit de praktijk is gebleken dat gezamenlijk zingen, bijvoorbeeld in een koor, aanwezig zijn in besloten ruimte (kerk) een hoog risico op besmetting geeft. Alle overeenkomstige vormen zoals evenementen waarbij veel publiek aanwezig is en fysieke inspanning aan de orde is zijn verboden. Het dragen van mondkapjes in dergelijke omstandigheden heeft geen zin omdat enerzijds de vereiste bescherming ook niet door een FFP2 of zelfs FFP3 kan worden geboden en anderzijds de mondmaskers een beperkte tijdsperiode vocht kunnen opvangen en aan alle overige basisvereisten (hygiëne, voldoende afstand) niet voldaan kan worden. Tijdige vervanging van mondmasker bij evenementen is ook geen optie. Bescherming tegen COVID 19 virus vereist in de aanpak het geheel van de tot nu toe vastgestelde maatregelen door de Overheid.

ZELFGEMAAKTE MASKERS OF MASKERS ZONDER KEURMERK WERKEN AVERECHTS

Inmiddels zijn er diverse zelfgemaakt mondmaskers, in verschillende materialen en uitvoeringen in omloop gekomen. Deze soorten en type mondmaskers voldoen niet aan de industriële veiligheid-specificaties FFP2 of FFP3, het gebruik hiervan binnen de industrie is sowieso geen goed idee. Onvoldoende beschikbaarheid heeft er toe geleid dat door de Overheid bepaald is dat FFP2 maskers bij voorkeur voorbehouden zijn aan werknemers in de zorg in de frontlinie. Deze risicoafweging heeft de discussie over mondkapjes niet eenvoudiger gemaakt. Verzorging- en verpleeghuizen melden onvoldoende bescherming te hebben om de werkzaamheden veilig en gezond te kunnen uitvoeren.

Deze noodzaak heeft er toe geleid dat alternatieve eigen handig gemaakte mondkapjes worden aangeboden en gebruikt. Hiermee is een situatie ontstaan die niet voldoet aan de vereiste veiligheid-specificaties, kwaliteit en keurmerkeisen van mondmaskers (schijnveiligheid).

Kort gebruik van een eigen gemaakt kapje in ruimtes waar veel mensen zijn biedt ‘bescherming’ mogelijk meer aan een ander dan aan jezelf. De kans dat aerosolen minder verspreiden is afgenomen. Dit is overigens sterk afhankelijk van het materiaal waarvan het mondmasker gemaakt is. Voor werknemers op de werkplek inclusief kantoorpersoneel werkzaam in deze werkomgeving blijft het advies de vereiste goedgekeurde PBM te dragen. Bij een tekort kan voor kantoorpersoneel buiten de operationele gebieden, eventueel een disposable chirurgische mondmaskers gebruikt worden.

Goede voorlichting en instructie m.b.t. hygiëne- en afstand regels kan dan bescherming bieden. Een goed PBM beleid m.b.t. COVID 19 virus begint bij te weten wat er van je verwacht wordt, om je zelf en anderen te beschermen tegen besmetting. Namelijk het toepassen van het geheel aan preventiemaatregelen opgesteld door het RIVM correct gebruik PBM en consequent zijn en blijven in gedrag.

CORRECT GEBRUIK VAN MONDMASKERS

Als je een mondmasker draagt dan verwacht je dat dit de bescherming biedt waarvoor het bedoeld is. Vooraf aan de keus welk masker je gebruikt gaat een beoordeling of een risicoanalyse vooraf. In de huidige situatie is er sprake van een risico op COVID19 besmetting en een mate van ziek worden. Veilig en gezond je werk kunnen blijven uitvoeren is belangrijk. Een juiste keus en correct gebruik van PBM is binnen de industrie vanzelfsprekend. Een andere beschermfactor is je eigen consequent gedrag, om niet alleen jezelf maar je omgeving veiligheid te bieden.

Naast bekend te zijn met het werk (risico) wat je moet doen gelden nu ook bij het uitvoeren van werkzaamheden de standaard RIVM richtlijnen.  Naast de industriële risico’s en het toepassen van de vereiste normeringen (beschermingsniveaus) geldt in de nieuwe situatie een nieuw risico namelijk de kans op een COVID 19 virusbesmetting bij jezelf en/of bij anderen in zowel je privé- als in de werk omgeving.

NEDERLANDSE INSPECTIE OP GEBRUIK VAN MASKERS

De Nederlandse inspectie SZW en het RIVM hebben de Chinese GB 2626-2006 norm en de Amerikaanse NIOSH 42 CFR 84 norm gelijkwaardig aan de Europese norm EN-149:2001+A1:2009 en NEN-EN 14683:2019 voor mondneusmaskers gesteld. Deze conclusie is gebaseerd omdat het kan bijdragen aan de patiëntveiligheid. Dat betekent dus niet dat de kwaliteit van de maskers gelijk gesteld worden. De mondmaskers voldoen aan Europese richtlijn voor medische hulpmiddelen (Richtlijn 93/42/EEG of EU 2017/745) verordening.

Voor werknemers die direct betrokken zijn bij de vorming en totstandkoming van producten of diensten is het belangrijk om de vereiste PBM veiligheid-productspecificaties te blijven volgen. Standaard dragen van mondkapjes vereist een strikte toepassing in gebruik en hygiëne.

Een extra vervelende bijkomstigheid bij het standaard moeten dragen van een mondkapje, in combinatie met een veiligheidsbril is, het beslaan van de brillenglazen met als gevolg onvoldoende zicht bij het uitvoeren van werkzaamheden. Zeker voor werknemers met een correctiebril.

Vele tips zijn bekend maar overweeg eens een ruimzichtbril te dragen, omdat dit naast het minder beslaan van de glazen, beter bescherming biedt voor de ogen (naast mond/neus).

Bij onvoldoende beschikbaarheid van FFP2 masker kan voor de groep administratieve werknemers, in overweging genomen worden om de disposable chirurgische mondmaskers (normering NEN-EN 14683:2019) toe te passen. Hierbij hoort wel een goede instructie, voorlichting, hygiëne en zorgvuldig afvalbeheer toegepast te worden om de mate van bescherming van deze maskers te begrijpen en weten hoe hiermee om te gaan.

WAAROM FFP1 MASKERS NIET WERKEN, EN ZEKER NIET MOGEN WORDEN HERGEBRUIKT?

Het gebruik mondmaskers anders dan FFP2 FFP3 binnen de industrie is geen goed idee.

De vereiste veiligheidsspecificaties, levering, opslag en onderhoud nodig voor op de werkplek kunnen dan niet gevolgd worden.

Nood breekt wet en bij gebrek aan beter moet je wat. Het doorvoeren van het gebruik van de overige niet goedgekeurde genormeerde mondmaskers vereist een bijstelling in de eerder goedgekeurde RI&E.

Gebruik van eigen gemaakte mondmaskers kunnen naast bescherming te bieden, ook een verhoogde kans op besmetting en infectie op o.a. COVID 19 geven.

Het gebruik van een eigen masker zou bescherming moeten bieden voor anderen, maar ze voldoen niet aan de nieuwe PBM EU 2016/425 verordening. De beschermfactor is dus zeer laag.

De Overheid verplicht iedereen per 01 juni 2020 van 13 jaar en ouder om een mondmasker (ook eigen gemaakte mondmaskers mogen ) in het openbaar vervoer (trein. tram en bus) te gebruiken. Deze bescherming wordt gezien als een aanvulling op de 1.5 m afstand, op de bekende hygiëne maatregelen en op het advies om bij klachten thuis te blijven.

Goede voorlichting moet voorkomen dat het verkeerd gebruik van de eigen gemaakte mondkapjes wordt voorkomen. Mensen hebben de neiging om deze mondneusmaskers steeds opnieuw te lang en her te gebruiken. Ook rond de hals te dragen,  het mondmaskers te laten opdrogen, niet te vervangen of te reinigen. Op het moment bij drukte, wat je beter niet kan opzoeken, is een eigen gemaakt mondmasker (wat al snel een vochtige doek wordt) een bron van vervuiling en biedt het juist meer infectie en/of besmettingsrisico op jezelf en anderen. Het doel bescherming te bieden voor anderen indien je in een drukke omgeving terecht komt schiet dan zijn doel echt voorbij.

EEN JUIST KEUZE EN CORRECT GEBRUIK VAN HET MONDMASKER IS HET ADVIES

Mondmaskers moeten immers bescherming bieden en geen nieuwe of andere besmettingen kunnen initiëren. De FFP-klasse geeft aan hoe goed het masker filtert bij het inademen van schadelijke stoffen. De maskers hebben de opschriften FFP1 (minimaal 80% van de deeltjes wordt tegengehouden), FFP2 (94%) of FFP3 (99%). Ook hebben de maskers een CE-markering en voldoen ze aan de Europese Verordening Persoonlijke beschermingsmiddelen (EC 2016/425).

Hoe hoger het getal hoe beter de filterende werking op schadelijke deeltjes en virussen bij inademing kan worden geboden. Dit resultaat is van invloed bij de juiste keus en correct gebruik van het mondmasker.

Was altijd eerst de handen met zeep voordat het masker opgezet wordt. Raak alleen de bevestiging (elastieken) aan om het mondkapje op te zetten. Raak de binnenkant maar ook na het opzetten ook niet meer de buitenkant aan. Zorg dat het masker goed aansluit (je mag niet te veel baardgroei of een baard hebben). Na het afzetten en verwijdering van het mondkapje moet u weer de handen wassen met zeep

De bedoeling is om mondmaskers éénmalig te gebruiken. Dat betekent dus geen hergebruik, maskers niet verzamelen om ze opnieuw te laten reinigen. Er kan namelijk geen garantie gegeven worden op de werking omdat bekend is dat het filtermateriaal na reiniging of desinfectie niet meer in zijn oorspronkelijk vorm terugkomt. De kans bestaat dat de werking en bescherming na reiniging zomaar anders kan zijn. Reinig de eigen gemaakte mondmaskers voor privégebruik met een kookwas. Bij gebruik in het werk is thuiswassen een risico omdat stoffen bv pigmenten de wasmachine etc. definitief kunnen blijven beschadigen. Overigens is het advies hier eerder gegeven om eigen gemaakte mondmaskers niet binnen de industrie toe te passen.

Ventielen in mondmaskers zorgen voor enerzijds minder ademweerstand maar anderzijds biedt dit minder bescherming en dus meer kans op een virus besmetting. De gebruiksduur is afhankelijk van de fysieke inspanning in het werk maar draag mondneusmaskers niet langer dan drie uur. Verwissel mondmaskers sowieso indien vervuild, te vochtig of beschadigd zijn. Wees verder alert om vooraf een veiligheidsbril, zuurbril / ruimzichtbril of een gelaatscherm te desinfecteren. Zorg en controleer dat de werkruimte continu goed geventileerd blijft.

Los van andere industrie-risico’s en indien voorradig en beschikbaar zijn de goedgekeurde FFP2 mondkapjes voor COVID 19 de aangewezen beschermingsmiddelen in deze bijzondere situatie.

Voorkomen van verspreiding en besmetting met het corona-virus betekent het adequaat opvolgen van de RIVM maatregelen en daarnaast correct gebruik PBM en consequent zijn en blijven in gedrag.

DE VERWACHTING VAN ONS IN HET CORONA TIJDPERK

Al meerder malen in het nieuws geweest, hierbij nogmaals duidelijk en vooral waarom we ons moeten blijven houden aan de anderhalve meter richtlijnen.

Je handen regelmatig tot vaak met aandacht te wassen. Weten hoe het moet maar ook zo doen.

Maak eerst je handen nat. Voeg zeep toe, wrijf je handen, vingers en vingertoppen goed in.  Was je handen minimaal 20 seconden. Spoel met stromend water af. Droog je handen standaard met een papieren zakdoek/ tissues eenmalig te gebruiken. Draai de kraan dicht met het papier of tissue en gooi dit hierna direct in een afvalcontainer. Wrijf je handen tussentijds regelmatig in met een desinfecterend product op basis van alcohol. Zijn je handen erg vuil gebruik dan een nagelborsteltje.

Was je handen standaard na het hoesten, niezen na het snuiten van je neus, bij de bereiding van voeding, voor- en na het eten, toiletgang, na contact met dieren en na eigen inzicht. Wassen met zeep is zeer effectief omdat zeep ervoor zorgt dat de beschermlaag waar het virus in zit stuk gaat en uiteindelijk dit niet overleeft.

Beperk en vermijdt direct contact, houdt standaard 1.5 m afstand, zoek de drukte niet op en spuug niet in het openbaar.

Ben je verkouden, heb je een loopneus, moet je hoesten of niezen, heb je keelpijn, verhoging (38 gr) of koorts en/of adem je moeilijk, wacht dan niet af maar raadpleeg dan je huisarts of GGD. Hoest en nies in de binnenkant van je elleboog.

Door hoesten en niezen kunnen druppeltjes in de lucht komen en ingeademd worden of via mond en slijmvliezen voor besmetting zorgen. In Nederland is afgesproken dat anderhalve meter een veilige afstand is om dit te kunnen beperken. De druppeltjes blijven namelijk niet zweven in de lucht maar dalen snel neer.

Aerosolen, microscopisch kleine deeltjes, zijn kleiner en lichter en blijven iets langer in de lucht en kunnen zich hierdoor verder verspreiden.

Wees alert op een goed geventileerde werkruimte en let op elkaars werkpositie / houding om elkaar niet te besmetten (ventilatiestroom (bovenwinds) (risico) waait van je af).

Zorg goed voor jezelf door gezond te eten inclusief groenten en fruit. Spoel fruit en groenten vooraf met stromend schoon water. Was bij thuiskomst altijd eerst je handen en raak zo min mogelijk je gezicht mond, neus en ogen aan.

Geef of schud elkaar niet de hand, kus niet op de wangen of zoen elkaar niet op de lippen.Overdracht van het virus via handen, neus, mond en slijmvliezen gaat erg gemakkelijk. Gebruik bij voorkeur geen munten en papieren geld om te betalen. Gebruik je bankpas of creditcard.

Hanteer de normale wasvoorschriften. Was bedrijfskleding niet thuis. Draag geen vuile kleding, was bevuilde besmette kleding industrieel tussen 60 en 90 graden.

HOE LANG OVERLEEFT HET CORONAVIRUS OP MATERIALEN?

Het virus kan ook enige tijd op materialen achterblijven. Afhankelijk van het soort materiaal kan het virus korter of langer aanwezig blijven op het materiaal met overdracht als gevolg (karton, rubber , plastic. Laat PBM na levering enige tijd (enkele dagen) liggen voordat je ze gebruikt.

Bij verplaatsing op het werk standaard een mondmaskers. Kortom, voorkom het verspreiden van het virus.

Goed voorbeeld doet goed volgen. Correct gedrag staat voor effectieve preventie in relatie tot gezondheid en veiligheid. Door bovenstaande consequent aanhoudend op te volgen geef je de maximale invulling om jezelf en anderen te beschermen tegen het COVID 19 virus zoals ook vanuit het RIVM is gecommuniceerd.